sınav sınav sınav...

Düşündükçe kaygılanırız kaygılandıkça da düşünürüz. Bu kısır döngü bu şekilde sürer gider.
Şimdiye kadar bu döngüden kurtulmak için yaptığınız ya da denediğiniz bir yöntem oldu mu? Ya da bundan kurtulmak için hiç çaba sarf ettiniz mi?
Bazı düşüncelere kendimizi kaptırır ve bu düşünceleri nasıl ürettiğimizi fark etmeden bir müddet sonra da gerçeklerine kendimizi de inanmaya başlarız.

Belki de sınavı ve bu sınava kadar geçireceğimiz süreci bölümlere ayırmak işimizi kolaylaştırabilecektir. Çünkü insanı en fazla endişelendiren şey " anı yaşayamamak " ve geçen zamanı kontrol edememektir. Zamanın kontrolü sizde ve içinde bulunduğunuz anda yapmanız gerekeni yapıyorsanız ne mutlu size. Çünkü geleceğiniz de istediğiniz gibi olacaktır. Nasıl mı?

Bu nedenle sınav ve bu sınav için geçirdiğimiz süreci 3' e bölmek ( sınav öncesi sınav anı sınav sonrası) ve bu üç süreçte yapacaklarımıza odaklanmak bizi rahatlatır.

Sınav Öncesi
Bu dönem sınava kadar olan süreci ifade etmektedir yani hazırlık dönemini kapsar belki iki yıllık bir hazırlık dönemini kapsar belki de bir yıllık. BU süre içerisinde sınava ilişkin ya da sonrasına ilişkin durumları düşünmek kaygıyı ve gerginliği arttırmaktan ileri gitmeyip aksine eksiklerin giderek artmasına yardımcı olur. Bu dönemde izlenebilecek en akıllıca yol eksikleri saptayıp bu eksikleri kapatmaktır. Oysa kendinize dönüp baktığınızda bazen bunu yapmaktan ne kadar da uzak olup olmadığımızı görebiliriz. Bu dönemi sadece söylenerek kendinize hep eksikleriniz olduğunu hatırlatarak mı yoksa zihninizi ve enerjinizi ders çalışmaya eksiklerinizi ders çalışmaya eksiklerinizi gidermeye mi ayırıyorsunuz ve bütün bu yaptıklarınız eksiklerinizin kapanmasına ne kadar katkıda bulunuyor? İyi bir hazırlık yapmak bu dönemin işidir.

Öncesinde yapılabilecek tek şey; eksikleri belirleyip bunları nasıl kapatabileceğinizi planlamak olmalıdır. Çünkü bu ancak sınavınızın ve sonrasının istediğiniz biçimde geçmesine yardımcı olacaktır. Araştırmalar gösteriyor ki bireylerin bir olay karşısındaki hazır oluş düzeyleri ve bu konuda kendilerine olan güvenleri ne kadar yüksek ise kaygı düzeyleri normal sınırda ve başarıları da en üst düzeyde oluyor.

Sınav Anı
Genelde sınav anını hatta gününü bile düşündüğümüzde içimiz kıpır kıpır olabilir. Size de sık sık olmuştur bu. "O an ne yaşayacağım ya çok iyi bildiğim soruları da yapamazsam" diye düşünmekten kendimizi alamayabiliriz. Oysa bunu şimdi yaşayacağımız yere yani sınav anına bırakmaksızın şu anda yaşamanın sınavın iyi geçmesine bir katkısı da olmadığını görmüşüzdür. Sınavın nasıl geçeceğini düşünmek sürekli gerçek sınavı hayal etmek belki de çok azımızı harekete geçirici bir etki yaratmakta hatta birçoğumuzu da aşırı derece de gerginleştirmekten başka bir işe yaramamaktadır. Sınavla ilgili düşünebileceğimiz tek şey; yapacaklarımız ve izleyebileceğimiz yöntem olabilir. Örneğin;

Sınavda kendime " ben yapmam gereken hazırlığı yaptım " diyeceğim.

Heyecanlanıyorum; ama paniğe kapılmam yersiz. Çünkü heyecan doğal bir durum. Sınava giren herkes gibi ben de heyecanlanıyorum. Heyecan kimseye yasak olmadığı gibi bana da yasak değil. Heyecanı kaygıya dönüştürmemek benim elimde. Kendime bunu hatırlatacağım.

Dağıtılan yanıt kartındaki basılı bilgilerin bana ait olup olmadığını kontrol edeceğim. Yazılması ve kodlanması gereken yerleri yazıp kodlayacağım. Soru kitapçıkları dağıtıldığında kitapçık türüne dikkat edip kitapçık türünü ilgili bölüme kodlayacağım.

Soru kitapçığının kapağındaki ad soyad ve ÖSYM no bölümlerini dolduracağım.

Soru kitapçının sayfalarını inceleyip eksik ya da hatalı sayfa olup olmadığına bakacağım.

En iyi bildiğimi düşündüğüm kendimi en güçlü hissettiğim ve alıştığım bölümden başlayacağım.

Soruları çözmeye başladığımda zihnimin sadece soruyu çözmekle meşgul olacağını biliyorum. Bu düşünce ile daha dikkatli olacağım.

Sınavdaki her sorunun diğerinden farklı bilgileri düşünmemi ve hatırlamamı istediğini unutmayacağım. Bu yüzden bir soruyu yapamadığımda ve o soruyu bırakıp diğer soruları okurken yapamadığım sorunun yerine yeni soruyu düşüneceğim.Bir soru üzerinde gereksiz zaman harcamayacağım. Soru ile inatlaşmayacağım.

Yanıtından emin olmadığım soruları boş bırakacağım. Daha sonra bakacağım.

Diğerlerinin kaç soru yaptıklarıyla ilgilenmeyeceğim.

Doğal bir biçimde kendi yapabileceklerimi düşünecek ve daha iyi konsantrasyon sağlayacağım.

Sınav anıyla ilgili bunları düşünmek ve bir plan çerçevesinde hareket etmek hem işimi kolaylaştıracak hem de daha gerçekçi çözümlere ulaşmama yardımcı olacaktır. Bu planların nasıl işlediğini görmek için gerçek sınavı beklemenize de hiç gerek yok.
Unutmayın
Her deneme sınavı bunu uygulamak için bir provadır.

Sınav Sonrası
Şu zamanlarda zaman zaman sınav sonrasını da düşünüp kendinizi bazen iyi bazen kötü hissetmeye başlamış olabilirsiniz. İyi hissetmeniz de sınavın kötü geçmesine bağlı görünüyor.

Ya kazamazsam tatilim zehir olacak.
Arkadaşlarımın hepsi kazanır da ben kazanamazsam kimsenin yüzüne bakamam.
Bir yıl daha nasıl dayanacağım.
Kötü geçerse ailemin yüzüne bakamam.
Sınavı kazandığımda iyi bir tatil yapacağım.
Sınavı kazandığımda dünyalar benim olacak vb.

Bu düşünceler çoğunlukla geçireceğiniz kötü sınava göre planlanan senaryolardır. Oysa daha sınava bile girmeden ve sonucunu görmeden senaryo hazırlamanın size şimdiye kadar bir yararı oldu mu? Sınav sonrasını da olumlu düşünmek sizi motive edebilir. Ancak olumsuz düşünmek de kaygı yaratır.

Bu durumda yapılabilecek şey; günü gelince bunu yaşamak; yani sınavdan sonra oturup bunu düşünmek olabilir. Tabii bu hiçbir şey düşünmemek anlamına gelmiyor. Yazmayı düşündüğünüz bölümler bir terslik olursa sonrasında ne yapabileceğinizi düşünmenin de yararı vardır ama bunun dengesini çok iyi ayarlamak ve başarısızlık senaryosu haline dönüştürmemekte en önemlisidir.

"Geçmişle gelecek arasında tur atmaktan vazgeçin. Daha değerli olan şu andır. Çünkü bir daha geri gelmeyecektir. Geleceğiniz ve sonrası için sadece " şu an " bir şeyler yapabilirsiniz ama bunu sadece düşünerek de olmaz. Ancak olumlu düşündüklerinizi eyleme geçirirsek geleceği güvence altına alabilirsiniz."